
Het boek is verschenen!
Zoveel deelnemers aan de natural farming weekendworkshops vroegen ons of er nota’s waren.
Nee, die waren er niet maar het leek ons een prima idee. Dus namen we de hele workshop op en verwerkten het tot een boek. Daarin staat alles wat tijdens een NF workshop gedeeld wordt en nog veel meer 😊
We reisden speciaal naar Italië om illustrerende foto’s te maken op farm Shizen en vele fotografen zonden foto’s in van hun natuurlijke moestuinen hier.

Zo kwam dit boek tot stand door het enthousiasme, de toewijding en de samenwerking van een kleine groep mensen die diep geraakt zijn door de levensfilosofie van Masanobu Fukuoka en de workshops van Kutluhan Özdemir in Vlaanderen en Italië. Ze schonken allemaal vrijwillig hun tijd, energie, talenten en vaardigheden om jou dit handboek te kunnen aanbieden.
Het is ons geschenk aan iedereen die ernaar verlangt om zich te (her)verbinden met de natuur, want wij zíjn natuur. Dat je van de rijkdom van dit pad mag genieten!
Uitgeverij Samsara bracht het uit: samsarabooks.com/boeken/natural-farming
ISBN: 978 94 93394 08 7
Het is verkrijgbaar bij de boekhandel in Vlaanderen en Nederland, oa hier.
Over Kutluhan Ozdemir
Kutluhan is een landbouwer. Hij woont en werkt op Natural Farm Shizen (Marche, Italië): naturalfarmshizen.org

Hij raakte geïnspireerd door natural farming en Fukuoka’s levensfilosofie na het lezen van ‘The One-Straw Revolution’.
Kutluhan wilde zelf ervaren hoe eenvoudig het is om voedsel te verbouwen en verbleef op verschillende natuurlijke boerderijen in Zuid-Amerika en Europa, opgericht door directe studenten van Fukuoka. Hij woonde een paar jaar op de florerende natural farm die Panos Manikis creëerde in Edessa (Griekenland). Hij was diep onder de indruk van deze plekken waar de natuur het voortouw krijgt en de mens zijn juiste plek in het levensweb weer inneemt als steward van de aarde.
Bij natural farming zag en ervoer hij dat voedsel verbouwen niet meer is dan zaden strooien en op het juiste moment de grassen maaien. Hoe komt het dan dat mensen het zo moeilijk maken om voedsel te telen? Hoe is het mogelijk dat we daar zoveel energie, tijd, werk en geld in investeren en een manier van landbouw kiezen die leidt tot de vernietiging van de natuur, om daar dan chemisch voedsel mee te kweken? Hij beloofde zichzelf om de principes van natural farming van Masanobu Fukuoka met zoveel mogelijk mensen te delen.
Zo zijn de workshops begonnen: zelfvoorziening in voedsel brengen door de bodem tot leven te wekken. Kutluhan beoefent al 10 jaar natural farming. In 2021 begon hij zijn eigen natuurlijke boerderij en richtte het Italiaanse netwerk voor natural farming (RAN) op. Hij reist rond om de filosofie en de praktijk van natural farming te verspreiden - hij gaat naar wie hem uitnodigt.
Zijn visie is helder: het creëren van een wereldwijde gemeenschap, waar honger plaats heeft gemaakt voor overvloedige oogsten voor iedereen, waar we samen genieten van de overvloed die de natuur altijd in zich draagt.
Het verhaal achter dit boek:
de Natural Farming beweging in Vlaanderen
Het leven zit vol verrassingen…
In het voorjaar van 2022 kwamen we bij toeval terecht op een workshop over natural farming, gegeven door Kutluhan. Drie mensen die geïnteresseerd zijn in leven in harmonie met de natuur en het telen van gezond voedsel. We werden diep geraakt door Kutluhan die de filosofie van Fukuoka en zijn praktische aanpak belichtte en die ons de tools aanreikte om onze eigen natuurlijke moestuin op te starten.
Kutluhan is een zeer inspirerend mens, die zijn rijke ervaring in natural farming deelt met wijsheid en een stralend hart. Zijn nederigheid, helderheid en eenvoud raken de harten van mensen. We voelden de hoogdringendheid om verandering te brengen in de manier waarop voedsel tegenwoordig wordt geproduceerd, om de vernietiging te stoppen en vernieuwing te zaaien. Om een andere weg in te slaan, waarbij we samen de aarde herstellen zodat er weer natuurlijke overvloed kan ontstaan. We wilden heel graag veel meer mensen de kans geven om deze workshop te beleven. Dus nodigden we Kutluhan uit en organiseerden in de herfst een workshop over natural farming in onze eigen provincie. We hoopten 30 mensen bij elkaar te krijgen. Op zoek naar een mooie locatie op het platteland, vonden we een geweldige plek die geschikt was voor 60 mensen. Toen de inschrijvingen werden geopend, meldden zich tot onze verbazing binnen de vijf dagen 180 mensen aan. De tijd is rijp... mensen zijn klaar om daadwerkelijk een verandering teweeg te brengen.
Het werd een intense workshop. Het was erg aangrijpend voor mensen om zich bewust te worden van de huidige staat van vernietiging van de bodem en de aarde. En het was ook pure magie. Samen als groep met zoveel gemak en met zoveel plezier een moestuin aanleggen, was intens vervullend.
De workshop zette mensen aan om onmiddellijk in actie te komen. Deelnemers kwamen als vanzelf met allerlei ideeën en initiatieven om natural farming in Vlaanderen vorm te geven (zie de pagina Levende voorbeelden op deze site). Het werd een explosie van acties, in een gezamenlijke beweging. We gooiden de zaadballen die we gemaakt hadden uit en zagen de zaadjes die erin zaten ontkiemen. We gingen op zoek naar zaden van gezonde natuurlijke fruitbomen en richtten een zaadbank op voor gratis verdeling. We stratificeerden de zaden.
Mensen verbonden zich met elkaar. We werkten samen en strooiden zaadjes op de aarde en in de harten van de mensen. We legden grote en kleine natuurlijke moestuinen aan. We vertelden over natural farming en deelden ons enthousiasme. We planden meer workshops want we hadden een hele lange wachtlijst. Mensen uit alle provincies in Vlaanderen begonnen ons te contacteren: zij wilden ook een natural farming workshop organiseren… We begonnen samen met het schrijven van dit boek. We begonnen een website te bouwen zodat natural farmers met elkaar in contact konden komen en een forum kregen. Mond-tot-mondreclame ging rond, er werd genetwerkt en er werden meer workshops georganiseerd in Nederland, Spanje, Hongarije, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. En dat allemaal in nog geen drie maanden tijd. De respons was enorm, mensen kwamen uit zichzelf en van binnenuit in actie, simpelweg omdat ze geraakt en enthousiast waren. Het stroomde gewoon... en de geplante zaadjes groeiden als vanzelf uit tot levendige planten.
In 2023-2024 werden er nog 9 workshops georganiseerd - in iedere provincie in Vlaanderen. In totaal namen zo’n 600 mensen deel. Meer en meer overvloed werd gedeeld, meer en meer samenwerking ontstond als vanzelf. Dankzij de input van velen werd de inhoud van de workshop beetje bij beetje uitgewerkt tot dit boek. Langzaam maar zeker kreeg het vorm. Ondertussen werden er audio- en video-opnamen gemaakt om het werk van Kutluhan te delen, een website gebouwd voor Natural Farm Shizen, interviews afgenomen en persberichten gepubliceerd. Terwijl een klein team zorgde voor het verspreiden van info over natural farming, stroopten anderen de mouwen op en gingen aan de slag met de praktijk. Er werden honderden zaailingen gekweekt en weggegeven tijdens de workshops, kilo's zaden van inheemse en medicinale planten werden geoogst en uitgedeeld, massa’s zaadballen gemaakt en uitgegooid op grote percelen voor bodemregeneratie, we hielpen elkaar op het veld. Sommigen, die zich voldoende zelfverzekerd voelden, gingen anderen helpen bij het opstarten van hun natuurlijke moestuin...
Intussen biedt Wim Vergoossen natural farming inspirate- en doe-dagen aan in onze contreien, een initiatief dat van harte gesteund wordt door Kutluhan.
Er ontstond een zeer geïnspireerde en diep gemotiveerde gemeenschap. En die groeit nog steeds. De lijst met initiatieven ook...

Beste Linda, Natural Farming-team,
Reeds lang keek ik met veel spanning uit naar jullie boek. Mijn geduld werd beloond! En hoe! Het is fantastisch! Niet zomaar een introductie maar een totale beleving. Een oproep tot verbinding en eerbied voor onze natuur ipv manipuleren.
Ik help de boodschap mee verspreiden!
Dit boek ‘moet’ iedereen lezen (en dan weer ‘vergeten’ 😉). Het zit in ons.
Ik begon alvast te zaaien…
Dankjewel 🙏🏼
Beste, ik zie dat er gewerkt wordt met stro. Waar kunnen jullie biologisch geteeld stro vinden? Het stro van landbouwers bevat een aantal pesticideresidu's..