Zoekresultaten

Geïnspireerd door natural farming schreef Evi een verhaaltje. ‘Hey, dat is een supermooi kinderboekje’, zei haar man Matthias en voor ze het wist werd ‘Eén grote familie’ een echt boek. Het vertelt het verhaal over hoe we in de loop der jaren zijn vergeten dat we een deel zijn van de natuur. Dit leidde tot gekke bomen, bange dieren, steeds meer woestijnvorming en een verdrietige Moeder Natuur. Langzaam maar zeker horen we haar gefluister, en komt er verandering. In dit prachtig geïllustreerde boek maken mensen de overgang naar hernieuwde samenwerking met hun grote familie. Anabel tekende alle tekeningen met aquarel kleurpotloden. Dit boekje mee vormgeven was voor haar een langgekoesterde droom die uitkwam. Anabel tekent het liefst over speelsheid en magie, onze band met de natuur en vrouwen van alle leeftijden, vormen en kleuren. Het boek telt 44 pagina's en kost 11 euro + verzendkost. Het is ook verkrijgbaar in het Engels. Bestellen kan hier: Nederlandstalige versie: www.inlinewithnature.org/eengrotefamilie Engelse versie: www.inlinewithnature.org/asonebigfamily Er zijn ook hele mooie ecoproducten voor kinderen : T-shirts, sweaters, babyspulletjes, posters, stickers, tassen en een rugzakje met personages van het boekje in hoogwaardige ecologische kwaliteit. En natuurlijk ook kleurplaten.​ Met de aankoop van dit boekje ondersteun je 2 mooie projecten: Anabel runt een biologische bloementuin in het Leuvense (België): www.pluktuindehommel.be en Evi is medeoprichter van de vereniging In line with nature (Spanje), die natural farming ondersteunt: www.inlinewithnature.org/

Het boek is verschenen! Zoveel deelnemers aan de natural farming weekendworkshops vroegen ons of er nota’s waren. Nee, die waren er niet maar het leek ons een prima idee. Dus namen we de hele workshop op en verwerkten het tot een boek. Daarin staat alles wat tijdens een NF workshop gedeeld wordt en nog veel meer 😊 We reisden speciaal naar Italië om illustrerende foto’s te maken op farm Shizen en vele fotografen zonden foto’s in van hun natuurlijke moestuinen hier. Zo kwam dit boek tot stand door het enthousiasme, de toewijding en de samenwerking van een kleine groep mensen die diep geraakt zijn door de levensfilosofie van Masanobu Fukuoka en de workshops van Kutluhan Özdemir in Vlaanderen en Italië. Ze schonken allemaal vrijwillig hun tijd, energie, talenten en vaardigheden om jou dit handboek te kunnen aanbieden. Het is ons geschenk aan iedereen die ernaar verlangt om zich te (her)verbinden met de natuur, want wij zíjn natuur. Dat je van de rijkdom van dit pad mag genieten! Uitgeverij Samsara bracht het uit : samsarabooks.com/boeken/natural-farming ISBN: 978 94 93394 08 7 Een inkijk vind je hier Het is verkrijgbaar bij de boekhandel in Vlaanderen en Nederland, oa hier . Over Kutluhan Ozdemir Kutluhan is een landbouwer. Hij woont en werkt op Natural Farm Shizen (Marche, Italië): naturalfarmshizen.org Hij raakte geïnspireerd door natural farming en Fukuoka’s levensfilosofie na het lezen van ‘The One-Straw Revolution’. Kutluhan wilde zelf ervaren hoe eenvoudig het is om voedsel te verbouwen en verbleef op verschillende natuurlijke boerderijen in Zuid-Amerika en Europa, opgericht door directe studenten van Fukuoka. Hij woonde een paar jaar op de florerende natural farm die Panos Manikis creëerde in Edessa (Griekenland). Hij was diep onder de indruk van deze plekken waar de natuur het voortouw krijgt en de mens zijn juiste plek in het levensweb weer inneemt als steward van de aarde. Bij natural farming zag en ervoer hij dat voedsel verbouwen niet meer is dan zaden strooien en op het juiste moment de grassen maaien. Hoe komt het dan dat mensen het zo moeilijk maken om voedsel te telen? Hoe is het mogelijk dat we daar zoveel energie, tijd, werk en geld in investeren en een manier van landbouw kiezen die leidt tot de vernietiging van de natuur, om daar dan chemisch voedsel mee te kweken? Hij beloofde zichzelf om de principes van natural farming van Masanobu Fukuoka met zoveel mogelijk mensen te delen. Zo zijn de workshops begonnen: zelfvoorziening in voedsel brengen door de bodem tot leven te wekken. Kutluhan beoefent al 10 jaar natural farming. In 2021 begon hij zijn eigen natuurlijke boerderij en richtte het Italiaanse netwerk voor natural farming (RAN) op. Hij reist rond om de filosofie en de praktijk van natural farming te verspreiden - hij gaat naar wie hem uitnodigt. Zijn visie is helder: het creëren van een wereldwijde gemeenschap, waar honger plaats heeft gemaakt voor overvloedige oogsten voor iedereen, waar we samen genieten van de overvloed die de natuur altijd in zich draagt. Het verhaal achter dit boek: de Natural Farming beweging in Vlaanderen Het leven zit vol verrassingen… In het voorjaar van 2022 kwamen we bij toeval terecht op een workshop over natural farming, gegeven door Kutluhan. Drie mensen die geïnteresseerd zijn in leven in harmonie met de natuur en het telen van gezond voedsel. We werden diep geraakt door Kutluhan die de filosofie van Fukuoka en zijn praktische aanpak belichtte en die ons de tools aanreikte om onze eigen natuurlijke moestuin op te starten. Kutluhan is een zeer inspirerend mens, die zijn rijke ervaring in natural farming deelt met wijsheid en een stralend hart. Zijn nederigheid, helderheid en eenvoud raken de harten van mensen. We voelden de hoogdringendheid om verandering te brengen in de manier waarop voedsel tegenwoordig wordt geproduceerd, om de vernietiging te stoppen en vernieuwing te zaaien. Om een andere weg in te slaan, waarbij we samen de aarde herstellen zodat er weer natuurlijke overvloed kan ontstaan. We wilden heel graag veel meer mensen de kans geven om deze workshop te beleven. Dus nodigden we Kutluhan uit en organiseerden in de herfst een workshop over natural farming in onze eigen provincie. We hoopten 30 mensen bij elkaar te krijgen. Op zoek naar een mooie locatie op het platteland, vonden we een geweldige plek die geschikt was voor 60 mensen. Toen de inschrijvingen werden geopend, meldden zich tot onze verbazing binnen de vijf dagen 180 mensen aan. De tijd is rijp... mensen zijn klaar om daadwerkelijk een verandering teweeg te brengen. Het werd een intense workshop. Het was erg aangrijpend voor mensen om zich bewust te worden van de huidige staat van vernietiging van de bodem en de aarde. En het was ook pure magie. Samen als groep met zoveel gemak en met zoveel plezier een moestuin aanleggen, was intens vervullend. De workshop zette mensen aan om onmiddellijk in actie te komen. Deelnemers kwamen als vanzelf met allerlei ideeën en initiatieven om natural farming in Vlaanderen vorm te geven (zie de pagina Levende voorbeelden op deze site). Het werd een explosie van acties, in een gezamenlijke beweging. We gooiden de zaadballen die we gemaakt hadden uit en zagen de zaadjes die erin zaten ontkiemen. We gingen op zoek naar zaden van gezonde natuurlijke fruitbomen en richtten een zaadbank op voor gratis verdeling. We stratificeerden de zaden. Mensen verbonden zich met elkaar. We werkten samen en strooiden zaadjes op de aarde en in de harten van de mensen. We legden grote en kleine natuurlijke moestuinen aan. We vertelden over natural farming en deelden ons enthousiasme. We planden meer workshops want we hadden een hele lange wachtlijst. Mensen uit alle provincies in Vlaanderen begonnen ons te contacteren: zij wilden ook een natural farming workshop organiseren… We begonnen samen met het schrijven van dit boek. We begonnen een website te bouwen zodat natural farmers met elkaar in contact konden komen en een forum kregen. Mond-tot-mondreclame ging rond, er werd genetwerkt en er werden meer workshops georganiseerd in Nederland, Spanje, Hongarije, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. En dat allemaal in nog geen drie maanden tijd. De respons was enorm, mensen kwamen uit zichzelf en van binnenuit in actie, simpelweg omdat ze geraakt en enthousiast waren. Het stroomde gewoon... en de geplante zaadjes groeiden als vanzelf uit tot levendige planten. In 2023-2024 werden er nog 9 workshops georganiseerd - in iedere provincie in Vlaanderen. In totaal namen zo’n 600 mensen deel. Meer en meer overvloed werd gedeeld, meer en meer samenwerking ontstond als vanzelf. Dankzij de input van velen werd de inhoud van de workshop beetje bij beetje uitgewerkt tot dit boek. Langzaam maar zeker kreeg het vorm. Ondertussen werden er audio- en video-opnamen gemaakt om het werk van Kutluhan te delen, een website gebouwd voor Natural Farm Shizen, interviews afgenomen en persberichten gepubliceerd. Terwijl een klein team zorgde voor het verspreiden van info over natural farming, stroopten anderen de mouwen op en gingen aan de slag met de praktijk. Er werden honderden zaailingen gekweekt en weggegeven tijdens de workshops, kilo's zaden van inheemse en medicinale planten werden geoogst en uitgedeeld, massa’s zaadballen gemaakt en uitgegooid op grote percelen voor bodemregeneratie, we hielpen elkaar op het veld. Sommigen, die zich voldoende zelfverzekerd voelden, gingen anderen helpen bij het opstarten van hun natuurlijke moestuin... Intussen biedt Wim Vergoossen natural farming inspirate- en doe-dagen aan in onze contreien, een initiatief dat van harte gesteund wordt door Kutluhan. Er ontstond een zeer geïnspireerde en diep gemotiveerde gemeenschap. En die groeit nog steeds. De lijst met initiatieven ook...

Als jij er ook van droomt om Natural Farming op scholen te introduceren, of interesse hebt in een mooi en boeiend cadeautje voor kids, het Fukuoka kinderboekje is verschenen in het Nederlands! Nancy Nootenboom schreef en illustreerde dit kinderboekje over Fukuoka en zaadballen. Ze voelde zich geïnspireerd om natural farming ook met kinderen te delen. Het boekje telt 44 pagina's. Het is prachtig vorm gegeven. Nancy maakte zelf de illustraties die de concepten van natural farming duidelijk uitleggen. Het eerste deel van het boekje is een kennismaking met de Fukuoka-methode speciaal voor kinderen. Het nodigt verbondenheid met de aarde uit. Daarna wordt er beschreven hoe je samen met kinderen zaadballen kan maken in de praktijk (met uitleg voor volwassenen in bijlage). De verkoopprijs is 11 euro. Daar komen dan verzendingskosten bij. Je kan het hier bestellen . Ongeveer eens in de week versturen vrijwilligers de bestellingen per post, dus graag even geduld 😊 Het boekje is verkrijgbaar in 4 talen: Spaans, Italiaans, Engels en nu dus ook in ’t Nederlands. Nancy’s droom is om dit kinderboek in heel veel talen te laten verschijnen. Een voorproefje van de prachtige illustraties van Nancy’s hand: Nancy las Fukuoka's boeken vele jaren geleden na haar opleiding permacultuur. Meteen voelde ze dat dit de weg voor haar was en begon het zelf in praktijk te brengen. Omdat ze met kinderen werkte, begon ze met hen zaadballen te maken. Maar ze miste iets wat zou helpen om de essentie van natural faming uit te leggen. Innerlijk kreeg ze 'een telefoontje' van Fukuoka, waardoor ze zich geïnspireerd voelde om zelf een kinderboek te schrijven over zijn werk. Al haar passies kwamen samen: kinderen, tuinieren en illustreren. Zo ontstond het boek, een paar jaar geleden. Nancy geeft hier workshops over in scholen, in Spanje, waar ze woont. Ze presenteert dit in een leuke en theatrale vorm die kinderen dichter bij de aarde brengt en ze betrekt hen bij praktische activiteiten met een hoge educatieve en sociale waarde: zaadballen maken, samen moestuintjes aanleggen en onderhouden in de scholen, gebieden in de buurt van scholen herbebossen, enz. Nancy nam eerder deel aan herbebossingsprojecten met natural farmer Panos Manikis. Wij ontmoetten haar vorig jaar, toen ze deelnam aan een natural farming workshop met Kutluhan bij vrienden in Spanje. En je raadt het: we zorgden voor een Nederlandse versie van het Spaanse boekje. Vrijwilligers van het natural farming netwerk in Vlaanderen vertaalden de tekst met plezier voor het jonge volkje hier. Nancy is verder ook beschikbaar om haar ervaring te delen met wie natural farming op scholen wil verspreiden. Je kan haar contacteren via plantacuentos@gmail.com Natural farming workshops op school:

In oktober 2022 ging in Bierbeek de eerste workshop natural farming door, in samenwerking met Avansa Oost-Brabant. We hadden een prachtige plek in de natuur voorzien, waar we 60 mensen konden ontvangen. Er waren 180 inschrijvingen. Dus het werd een hele reeks van workshops, doorheen heel Vlaanderen en ook één in Nederland. Een paar getuigenissen van deelnemers aan zo’n workshop: Anne en Steven : Barbara : Lutgart Lyen (Het Traagste Brood, zadenvermeerderaars van oude graansoorten en ambachtelijke bakkerij): Het was een bijzondere intro dit weekend door Kuthluhan Ozdemir, een natural farmer uit Italië met een missie. ‘Laat ons vertrouwen hebben in de natuur en samenwerken mét de natuur.’ De intelligentie van de natuur werkt moeiteloos, harmonieus en spontaan. Als we de natuur observeren zien we dat er geen moeite wordt gedaan. Gras probeert niet te groeien, het groeit gewoon. Vogels proberen niet te vliegen, ze vliegen gewoon. Het is de natuur van de zon om te schijnen. Het is de natuur van de sterren om te fonkelen. En het is ook de natuur van de mens om dromen te verwezenlijken zonder veel moeite. Als wij de krachten van harmonie en vreugde gebruiken, kunnen wij de aarde wakker maken en bewerken met -het niets doen- principe! Niet ploegen, geen kunstmest, niet wieden, geen pesticiden, niet snoeien en zonder grote machines. Kuthluhan en zijn team maken er hun levenswerk van om Natural Farming volgens de principes van Masanobu Fukuoka bij zoveel mogelijk mensen te brengen. Katrien Gilson Wat ik vooral merk door nu dieper in te gaan op de methode van Natural Farming is dat het grootste probleem in mijn eigen hoofd zit. We zitten vast met het idee dat we controle moeten uitoefenen. Het voornaamste is loslaten. Loslaten van wat ik weet of denk te weten en gewoon observeren. Het probleem zijn niet de "schadelijke" insecten of invasieve onkruiden. Het is mijn eigen beperkte kijk op die symptomen. Kijk verder, open je geest, observeer en creëer biodiversiteit. Tine Van Eesbeek De weg van de uitnodiging Wat als een uitnodiging begon, werd een feest. Het begon wellicht ergens met een vonk. Een hart dat werd geraakt. Een zaadje dat ontsprong. En op natuurlijke wijze kwam van het een het ander. Ondertussen is Natural Farming booming, without business! Vrijwilligheid blijkt een sleutelwoord te zijn om vastgereden paden te verlaten, de wereld weer te openen en verbinding mogelijk te maken. Zo verwelkomd worden, dat werkt! Kutluhan zegt te gaan daar waar hij wordt uitgenodigd. Daar waar er ruimte is om weer voeling te krijgen met de grond van ons bestaan, met de natuur die onze voedingsbodem is. Omdat de noodzaak zich stelt. Hoog tijd om dat wat leven schenkt in ere te herstellen. Immers, zolang we de aarde naar onze hand proberen te zetten, doen we haar geweld aan. Hij nodigt ons uit om met andere ogen naar de natuur te kijken, onze invasieve ziens-en werkwijze te verlaten. Vertrouwen te ontwikkelen in het zelfherstellend vermogen van de grond, mits we dat faciliteren. De eenvoud van zijn benadering getuigt van doorleefde wijsheid van de natuurwetten. Zijn uitnodiging is sereen en sterk. Hij is de tolk van de natuur in verdringing en roept op tot eerherstel. Zijn respect voor de natuur zit diepgeworteld. Hij ademt het in en uit. Hij belichaamt het. Mijn respect voor die voelbare samenwerking is groot. En ook mijn hart is geraakt.

In oktober 2022 werd ik voor het eerst uitgenodigd voor een workshop in België. Het was het begin van een groot avontuur, dat in België begon door de inzet van veel mensen en vooral dankzij Linda Robben. De workshop was een prachtige bijeenkomst en een prachtige ceremonie. Maar daar bleef het niet bij, de echte schoonheid kwam na de workshop. Zoveel mensen kwamen vol enthousiasme samen. Ze besloten om samen in beweging te komen, samen te handelen en samen te zijn. Alles was nieuw en we begonnen bij nul... Ik herinner me veel gesprekken met Linda over waar er chemicaliënvrije mest te vinden is, waar gifvrij stro en hooi te vinden, waar land te vinden. Er waren zelfs mensen die hun grond ter beschikking stelden voor anderen die natural farming wilden beoefenen. Het waren maanden van continue uitwisseling en updates. Voor mij persoonlijk was het heel indrukwekkend om te zien hoe mensen zich verenigden, hoe ze op een serieuze manier bij elkaar konden komen en tegelijkertijd als een kind konden genieten van deze natuurlijke manier van landbouw. Tijdens de workshop zag ik mensen in tranen, mensen met een grote glimlach en mensen met vuurwerk in hun ogen. Maar dit is wat al deze mensen gemeen hadden: uiteindelijk maakten ze allemaal verbinding met hun eigen natuur, hun eigen kern. Het resultaat was telkens zo mooi, omdat wat tevoorschijn kwam niet het resultaat was van actie, maar gewoon het gevolg van het thuiskomen bij hun ware natuur. Het licht van het leven kwam doorheen de ogen van de mensen in de vorm van een glimlach of in de vorm van tranen... In 2023-2024 werden er nog 9 workshops georganiseerd - in iedere provincie in Vlaanderen - waar meer dan 600 mensen toe aangetrokken werden. In 2025 is het de beurt aan Nederland… Allemaal werden ze geraakt door hun eigen schoonheid die oplicht door natural farming. Vandaag is Natural farming Vlaanderen-Nederland als een kleine zaailing die aan het groeien is met zijn eigen penwortel. Laten we met z'n allen goed voor dit zaadje zorgen en meer zaden blijven zaaien. Als we met z'n allen 3 tot 4 jaar lang zaadballen zouden blijven zaaien, zou de hele wereld de tuin van Eden worden. Er valt niets te doen. Er hoeft niets gedaan te worden behalve eenvoudigweg een natuurlijk leven leiden. Eens we een natuurlijk leven beginnen te leiden, zal het moment daar zijn dat de mensheid zal deelnemen aan het herstel van de natuur en bijdragen aan de verborgen prachtige harmonie die ons de hele tijd omringt. --- Kutluhan Özdemir ---

Natural farming in beeld Veel mensen organiseerden het voorbije jaar workshops natural farming met Kutluhan op veel verschillende plekken in Europa. Hij werd uitgenodigd doorheen Italië, België en Nederland, en in Spanje, Hongarije, Engeland. Steeds weer werden mensen diep beroerd en raakten geïnspireerd om de levensfilosofie van Natural Farming mee te verspreiden en vorm te geven. Zo werden er een heleboel interviews gemaakt en gepubliceerd waarin Kutluhan spreekt over de praktijk van de ‘doe niets’ landbouw volgens Masanobu Fukuoka zoals hij die beoefent en doorgeeft in zijn workshops. Je vindt de interviews hieronder. Ze zijn in het Engels of in het Italiaans, de talen die Kutluhan spreekt. Je kan de automatisch gegenereerde Engelse en Nederlandstalige ondertiteling aanzetten. Meer info over Kutluhan en zijn werk vind je hier. Hieronder vind je interviews die Natural Farming mooi in beeld brengen: (Klik op het pijltje vooraan om de informatiebron te kunnen raadplegen)

Kunnen we de natuur vertrouwen? Waarom is het zo belangrijk om fruitbomen uit zaad te laten groeien en ze niet te snoeien? Wat zijn de gevolgen van het kweken van fruitbomen op M (microvermeerderde)-wortels? georganiseerd door Avansa Oost-Brabant, November 2022 In dit webinar gaat het over: de natuurlijke vorm van bomen algemene aannames over natuurlijke fruitbomen en hun vruchten fruitbomen snoeien: waarom doen we dat en wat zijn de gevolgen van snoeien op de levensduur en de vitaliteit van de boom, op het wortelstelsel en zijn verankering het belang van de penwortel de verschillende manieren om bomen te vermeerderen hoe zaailingen kweken waarom we enten en de gevolgen van enten Klik hieronder om het volledige transcript in het Nederlands te downloaden. Als je mee zaden wil verzamelen van gezonde fruitbomen of zelf zaad wil bekomen om je eigen zaailingen te kweken: meer info over de Natural Farming zadenbank vind je hier. In dit webinar deelt Kutluhan Özdemir van Natural Farming Centre association zijn visie en ervaringen. Kutluhan bezocht tussen 2014 en 2019 verschillende natural farms opgericht door studenten van Fukuoka in Griekenland en Zuid-Amerika, en leerde en werkte daar. Na z’n rondreis startte hij zijn eigen boerderij Shizen in Italië: www.naturalfarmshizen.org Hij heeft een vereniging opgericht om de visie en praktijk van natural farming te verspreiden (workshops, natuurlijke moestuinen aanleggen, fruitteelt en herbebossing van ontboste gebieden met kleiballen). Volg het YouTube kanaal van Natural Farm Shizen voor meer inspiratie: https://www.youtube.com/@naturalfarmshizen

Benieuwd wat er de voorbije maanden verschenen is over Natural Farming? Lees hieronder met ons mee! ‘De man die bomen plantte' Ezio Miasto van RAN (Rete d’Agricultura Naurale, Italië) schreef voor het magazine Terra Nuova ‘De man die bomen plantte'. De Nederlandse vertaling vind je in deze bijlage: LEEF community over Natural Farming Jarl Vaerten schreef een blog over natural farming: Lees hier het volledige artikel. Het is gebaseerd op het artikel dat dit voorjaar verscheen in het Local Food Magazine Antwerpen (januari nummer van 2023). Het gratis te downloaden tijdschrift vind je hier. Vruchtbare Aarde In het Nederlandse tijdschrift ‘Vruchtbare Aarde’ verscheen een artikel over natural farming, door Zoë Joncheere die op farm Shizen verbleef: Je kan het tijdschrift hier terugvinden.

Na de workshop 'Natural Farming' in oktober 2022, gingen we met enkele deelnemers op zoek naar gezonde zaden van natuurlijke fruitbomen. We zochten naar bomen die niet behandeld zijn met chemicaliën en idealiter niet geënt of gesnoeid zijn. Ons doel was bomen te vinden die uit zaad zijn gegroeid, en niet geënt op de veelgebruikte micro-vermeerderde onderstammen (de zogenaamde M-wortelbomen). Hoewel veel deelnemers van de workshop bezig zijn met het planten van bomen en het aanleggen van voedselbossen, waren er velen die niet wisten dat ze bomen kochten met deze artificiële M-wortels. We hebben daarom verschillende boomkwekers benaderd en ontdekt dat er in Vlaanderen nauwelijks kwekers zijn die fruitbomen uit zaailingen kweken. Bijna alle fruitbomen worden op M-wortels gekweekt. Daarom hebben we zelf een zadenbank opgericht. Zo kunnen we eigen fruitbomen kweken vanaf een zaailing. We nodigen iedereen uit om op zoek te gaan naar oude, gezonde fruitbomen en daarvan de zaden of pitten te verzamelen. Heb je toegang tot dergelijke bomen die niet behandeld zijn met chemicaliën? Verzamel dan de zaden en stuur ze naar onze 'Natural Farming' fruitbomenzadenbank die wordt beheerd door Veerle: Veerle Stevens, Processieweg 40 te 3560 Lummen. Veerle verzamelt, zet online wat ze toegestuurd krijgt en je kan ook fruitboomzaden aanvragen. Veerle stuurt ze je toe aan portokost. Merci Veerle! De natuurlijke zadenbank: zaden.veerlestevens.com We gaan boomkwekerijtjes starten. En dan gaan we gezonde bomen uitdelen. Help je mee? Hoe oogst je fruitboomzaden? Het oogsten van fruitboomzaden is eenvoudig: Je kunt zaden of pitten verzamelen uit geplukt fruit of uit fruit dat van de boom is gevallen. Zelfs als de vrucht al wat beschadigd of aan het rotten is. De zaden zelf moeten onaangetast zijn. Was de zaden grondig om het vruchtvlees te verwijderen met behulp van een fijne zeef. Het achterblijven van pulp kan ervoor zorgen dat de zaden rotten. Laat de zaden enkele dagen drogen op keukenpapier. Zaailingen zelf kweken: stratificatie Van oktober tot half november is het tijd om de zaden te stratificeren. Dit is eenvoudig zelf te doen. Je hebt slechts een diepe bloempot en rivierzand nodig (geen zeezand of zandgrond). In het voorjaar krijg je dan pas ontkiemde fruitboompjes. In de volgende video legt Kutluhan uit hoe dat in z’n werk gaat:

In het voorjaar nodigden Evi & Matthias Kutluhan uit voor een workshop bij hen in Spanje en maakten daar audio-opnames van. Je kan dus de hele workshop beluisteren als je wil, je vindt de opnames hier.